Hoe versmelten de Chinese en westerse kijk op design in het tijdperk na HCD?

Door Iskander Smit

Vandaag had ik weer te weinig tijd voor SXSW, maar het lukte toch om een paar presentaties te zien. Met een half oog zoals die van Pete Buttigieg (transportminister, hij pleit voor een omdraaien van auto naar mens, “the roads should be on a diet”, minder asfalt), en design legend Bruce Mau (put life, not humans at the center).

In avond (nacht) nog twee presentaties van eerder in de week teruggekeken. Na het noemen van 'grumpy old man' Michiel Buitelaar (zie video) keek ik naar een presentatie over tech, culture, and UX in China, een solo presentatie van Jessica Shen (jessicashen.com). Een Amerikaanse met Chinese roots die een jaar in Shanghai werkte. Ze geeft een mooi inzicht in de verschillen tussen de Amerikaanse (westerse) en Chinese design-cultuur, gerelateerd aan de maatschappelijke verschillen. Het is niet per se nieuw, ik ken de super-apps, maar is echter wel mooi als context van mijn eigen ervaringen met Chinese afstudeerders die ik begeleid op de TU Delft. 

Ze vertelt het verhaal in drie elementen die verschillen: Mindset, Value, en Perception.


In de mindset gaat het over collectivist (vs individualism hier). Je bent deel van het collectief, en dat geldt ook in relatie tot een bedrijf. En tot de overheid, de afweging tussen surveillance en safety. Maar ook het gevolg dat mensen zich gedeisd houden, niet willen opvallen. 

De value gaat over application, het toepasbaar maken als onderdeel van een bestaand systeem. All-in-one-functionality is daarin uitgangspunt. Dat komt niet alleen terug in de super-apps, maar ook in het brede aanbod ban bv Xiaomi die elk connected product dat je kunt bedenken aanbiedt en ook koppelt. 
En de snelheid waarmee mensen zich aanpassen aan veranderingen, zoals bijv Covid. 

Het derde element is perception met als onderscheidend karakter de focus op de high context. Iets wat zich vertaalt naar het letterlijk het direct plaatsen in de context, geen hiërarchisch meenemen stap voor stap, maar direct alles tonen. Ze karakteriseert het met het benoemen dat “white space is wasted space”, maar het is ook vooral interessant hoe ze beschrijft dat een Chinese gebruiker van Google niet naar de search box zal zoeken, maar eerst de context eromheen afgraast.

Het was goed verteld met aansprekende voorbeelden. Ze eindigt met een blik in de toekomst. Dingen zijn aan het veranderen. Er wordt wel degelijk naar het westen gekeken, maar ze willen af van het copycat-idee. UX als discipline is relatief nieuw. In het grote plan Made in China 2025 gaan ze naar een hoger tech level, is het idee. Autonomous driving, smart city, computer vision etc, zijn allemaal gekoppeld aan bedrijven om ontwikkeling op te maken. 
Ze ziet daarbij dat China inmiddels ook andersom een inspiratie wordt. Het blijft wel duidelijk dat er verschillen zijn en blijven. 

Een tweede presentatie die ik zag was van Jess Holbrook, PAIR lead bij Google. PAIR staat voor People+AI Research. https://pair.withgoogle.com
Zijn claim is dat HCD (Human Centered Design) goed is geweest voor het verschuiven van de focus van dingen en technologie naar mensen. Maar dat er nu ook wat mist, dat er ook problemen zijn ontstaan door focus op frictionless (ontkoppeling van realiteit), aestetics verbloemen de waarde en de focus op conflict in de aandachtsmaatschappij.
Het moet meer gaan om systems. En systems of systems. Hoe ontwerp je optimaal voor systeemverandering?


Het is het eerste principe van het drieluik dat ook hij gebruikt als presentatie framework. De andere zijn lateraal ipv lineair denken (inclusief Heidegger referentie) en het combineren van fact en fiction. Ze gebruiken “pocket futures”, een ander frame voor speculative design. Hij pleit ervoor om red teams te introduceren die de negatieve consequenties van je designwerk onderzoeken (als je daar het budget voor hebt). De Black Mirror referentie wordt genoemd.
Een interessant project is simulating intelligence dat ze hebben opgezet, en de teaching machine. Die heb ik eerder voorbij zien komen. https://design.google/library/simulating-intelligence/

Het is een alles bij elkaar een strak verhaal met idem slides. Maar ik miste wel een beetje de conclusies, ik had gehoopt op meer inzichten wat dat betekent voor de relatie People+AI zoals ze dat zien bij Google. Om nog een keer een referentie te maken naar het onderzoek bij TU Delft: ook daar is het besef dat er een volgende stap is. Leidraad is dat we niet meer voor functionaliteit ontwerpen maar voor ‘agency’ (woord dat ik altijd lastig vindt om te vertalen; zeggenschap?). Maar goed, dat is ook heel pril (https://www.dcode-network.eu), dus volgend jaar wellicht meer?

Het is wel interessant de twee verhalen te vergelijken. Is het verhaal van Jess een weergave van de westerse benadering van design en hoe zou zich dat vertalen naar de culturele verschillen genoemd door Jessica. Het is te kort door de bocht om te zeggen dat de system-focus te verbinden is met high context en collectivism met lateral thinking. Zijn fact en fiction het toepassen van de Made for 2025 in praktijk gebracht? Het is inderdaad te simpel, maar het voelt wel dat er wederzijds van de culturele insteek geleerd kan worden…

To a Century and Beyond (Eye opener 2)

Tijdens dit korte intermezzo tussen 4 panelleden, zit ik mij af te vragen waarom een mens ziende blind is. Pas wanneer 4 mensen 30 minuten schetsen wat er recht voor mijn neus gebeurt, ontstaat er ineens een nieuw blikveld en zit de wereld toch weer een beetje anders in elkaar dan gisteren... 

Dacht jij ook dat:

- vergrijzing slecht is voor de economie?
- dat 65+ voornamelijk hulp, aandacht en zorg nodig hebben?
- preventie en aandacht voor levensstijl vooral op kinderen gericht moet zijn om verschil te maken?
- kinderen de grootste groeimarkt zijn van social media en Lego?
- je vooral niet zo wil worden als je moeder/vader toen ze oud waren/ of nu oud zijn?

Ben jij bezig met jouw strategie en business development voor de komende 10 jaar? Dan raad ik je aan deze sessie te bekijken. 

NB klik daarna eens op... hoe framing zorgt dat we onszelf de verkeerde vragen stellen...


Voor wie het fimpje niet wil/kan kijken, hieronder het korte verslag in eigen woorden:

 STOP FRAMING 65+ (Stop het stigmatiseren van ouderen)

- over de economie: 65 plussers leven nog 20 jaar, ze consumeren, betalen belasting, zorgen voor gratis kinderopvang, gratis ouderenzorg, vrijwilligerswerk en ze hebben bijzonder goed gespaard. Banken maken zich zorgen omdat zij verwachten dat deze pensionado's gaan ontsparen.... bad for business (hier wel). Tuurlijk de verhouding werkenden versus pensioenenhouders verandert negatief en hoe moet het met al die uitbuitte ZZP'ers (oh nee die komen pas over 20 jaar jaar in de problemen) en ja ... de zorgkosten van de pensionado's rijzen straks de pan uit...maar uit welk potje komt dat? Wie betaalt jouw lidmaatschap, product, dienst en dus jouw hypotheek, eten en medewerkers? 

-65 plussers hebben behoefte aan: online learning, vertier, social media, spel en sport, en ook luiers, brillen, hoortoestellen, e-bikes, gympen, nieuwe heupen, steunkousen en Lego. Net als andere leeftijden hebben ze behoefte aan familie, vrienden en nieuwe contacten.

- preventie en aandacht voor levensstijl.. volgens het panel halen kinderen die nu 13 zijn de volgende eeuw.... jeugd is natuurlijk belangrijk maar de uitdaging voor preventie t.a.v. van kosten en aandacht voor levensstijl staat nu voor de deur bij de grote groep 50 en ouder die op korte termijn een belangrijke spil zijn van onze economie en samenleving. Hun sociale contributie aan de samenleving (kinderopvang, ouderenzorg, vrijwilligerswerk) zorgt voor kostenverlaging en economische groei. Ouderen zijn alleen wat kwetsbaarder door brozere botten en dovigheid. Door een gezonde levensstijl blijven ze langer uit de problemen. Dit heeft zich ook vertaald naar een belangrijke groeimarkt: gepersonaliseerde health care (en soms cure). Het biedt een veelheid aan productontwikkeling en verkoop/lidmaatschapsmogelijkheden, in ieder geval voor de sportsector.

- groeimarkt? zie bijgevoegde plaatjes: pensionado's hebben de belangrijkste factoren die voor ons belangrijk zijn: geld, tijd, zin en aandacht voor health. Het advies van het panel: benader ze als individuen gericht op de wens om lang gezond, gelukkig en fullfilling (bevredigend) te leven.  

- het venijn zit in de staart: het moest bij mij even landen. Ik wil niet zo worden als mijn moeder (74), maar ik word het wel. Die uitspraak ging nog wel, ik heb nl een leuke en actieve moeder. Toen kwam 'prepare for old age' . De weerstand die dat bij mij opriep was niet mals. Het pas niet in mijn wensdenken en ook niet in de publieke opinie. Het gebrek aan acceptatie veroorzaakt echter een onterechte framing van een hele grote groep. 

De panel leden plaatsen vervolgens seksisme, racisme en age-ism (leeftijdsdiscriminatie) zelfs in dezelfde categorie. Het effect door uitsluiting (niet mee mogen doen: geen aanbod van werk, sport, debat) en framing een negatief effect hebben op gezondheid en vitaliteit... oeps daar gaan de zorgkosten weer omhoog. 


Lessons from a bold Dutch City

How To Not Let the 2020 Crises Go to Waste

Door Vincent Luyendijk

Fascinerend hoe de dingen soms gaan. Zo volg je vanuit huis in Rotterdam een sessie van SXSW - waar je niet kunt zijn vanwege een pandemie - waarin Burgemeester Aboutaleb van 'mijn' Rotterdam wordt ondervraagd door Melissa Ablett, vice president van ‘mijn’ innovatiecommunity CIC - waar je niet kunt zijn vanwege een pandemie - met als rode draden innovatie, ecosystemen, sociale veerkracht en leiderschap. 

Het maakte me - misschien wel juist vanwege die paradoxale omstandigheden - reuze trots. Enerzijds om mijn stad zo internationaal vertegenwoordigd te zien worden. Maar vooral ook omdat er zulke zinnige dingen werden gezegd. 

Forward thinking - Wat ik niet wist, is dat Aboutaleb een achtergrond als engineer heeft. In combinatie met de hoeveelheid energie die het hem - op zijn vijftiende - heeft gekost om in Nederland te ‘landen’ verklaart misschien wel dat hij een van de meest ‘forward thinking mayors’ van Europa is geworden. 

Veerkracht - Een stad moet veerkrachtig zijn (Rotterdam bijvoorbeeld op het gebied van waterbeheer en klimaatadaptatie), maar belangrijker nog is de social resilience, de veerkracht van haar bewoners. Als stad kun je daaraan actief bouwen door de combinatie van de juiste basisvoorzieningen; met name educatie, gezondheid en huisvesting. (NB. Aboutaleb is lid van de Covid-19 recovery taskforce van de C40 steden)

Leave no one behind - Verhelderend om te horen hoe hij praat over ‘dat iedere Rotterdammer’ mee moet kunnen doen. Dat de energietransitie bijvoorbeeld niet het feestje van de happy few moet zijn. We moeten in een stad ruimte bieden voor iedereen.

Ecosysteem - Hij had vroegtijdig door dat Rotterdam op zichzelf te klein was, met 650.000 inwoners tel je niet mee. Daarom zocht hij vroeg naar de samenwerking met Den Haag, wat heeft geleid tot MRDH (Metropoolregio Rotterdam Den Haag) met meer dan 3 miljoen inwoners. Een schaal die nodig is om te concurreren met het buitenland. Het bestond niet, maar is nu een officiële entiteit met bevoegdheden op het gebied van economie, mobiliteit en in de toekomst publiek groen. Ook de intensieve samenwerking tussen de universiteiten van Delft (Technisch), Leiden (Life Science) en Rotterdam (Economie, Medisch) is hiervan het direct gevolg. Het brengt de buitenwereld naar binnen. 

Creativiteit - Het belang van de creatieve sector wordt extra benadrukt. De meest creatieve mensen werken nou eenmaal niet in ‘public office’’, dus moet je die impulsen anders organiseren en zorgen dat die wel worden benut. 

Technologie - We zullen de rol van technologie in het onderwijs van onze kinderen moeten gaan vergroten. Maar het is geen doel op zich. Technology is serving humanity. Een flink deel (20 - 25%) van de bevolking zal geen gebruik maken van alle nieuwe digitale technologie, dat betekent dat je die op de meer traditionele manier zal moeten blijven ondersteunen. 

Transitie - In tijden van transitie moet je kunnen samenwerken met de ‘trusted’ bedrijven en instanties uit het verleden en tegelijk openstaan voor de nieuwe ideeën van de nieuwe economie en de innovatie van start-ups en challengers. 

Politiek - Belangrijk dat je je hier niet laat leiden door politieke redenen. Als treffend voorbeeld noemt hij Trump die op electorale gronden de automotive industrie in de VS beschermde, terwijl iedereen weet dat de markt van de verbrandingsmotor eindig is (en snel ook). 

Drie thema’s - De komende 5 jaar zullen deze thema’s de agenda bepalen in Rotterdam: Energietransitie, huisvesting, sociale resilience.

Leiderschap - ‘Leaders are not coming from the moon’. Mooi slotpleidooi op de vraag hoe we er als burgers voor kunnen zorgen dat leiders meer op de lange termijn gefocussed zijn (denk klimaat). Zorg dat de grote thema’s op de agenda blijven staan. Kijk niet alleen naar de problemen die zich in een straal van 30 minuten rondom je huis bevinden, want dan zullen leiders dat ook als perspectief nemen. Push de leiders op de grote uitdagingen. En blijf dat continu doen.

Uitgebreide realiteit

Door Gerard Dielessen

Heel veel mensen snakken ernaar om weer naar een vol stadion te gaan. Gezamenlijk juichen, plezier maken, schreeuwen, je eigen favoriete sportploeg aanmoedigen. Ontspanning op de zondagmiddag. Het zal, op enkele pilots na, nog wel een groot aantal maanden duren voordat de verschillende supporterslegioenen weer in actie zullen. Zelfs tijdens de Olympische en Paralympische Zomerspelen is het nog maar zeer de vraag of daar fans zullen worden toegelaten, in verband met dat vermaledijde virus dat voor zoveel ongemak zorgt.

Toch zorgt datzelfde virus ook voor meer prettige disruptie. Op allerlei terreinen, maar zeker ook voor de fans. Ik voorspel dat de komende jaren het supportersbeeld tijdens sportwedstrijden ingrijpend gaat veranderen. Natuurlijk zitten we nu al met miljoenen ‘thuis voor de buis’ als er belangrijke sportwedstrijden worden uitgezonden. Vaak nog eens veel beter te zien dan dat je er live bij bent omdat de tientallen televisiecamera’s en een goede regisseur ervoor zorgen dat je altijd het goede overzicht hebt. Maar je mist de sfeer, de ambiance, de opwinding en het gevoel onderdeel te zijn van een mooie gebeurtenis.

De technologie gaat ervoor zorgen dat je die beleving straks ook vanuit je woonkamer kunt ervaren. De kenners noemen dat ‘immersive fan engagement.’ Meespelende fan betrokkenheid.

Met dank aan het virus dus, dat ervoor zorgt dat een groot aantal technologische ontwikkelingen in razend tempo vanuit pure noodzaak accelereert. Want in de stadions worden immers nu geen mensen toegelaten.

Dat die acceleratie gaande is bleek ook nog eens uit een interessante South by Southwest sessie met de welluidende titel Up Your Game: XR & The Evolving Fan Experience, die ik gisteren bijwoonde.

Vertegenwoordigers van de NBA (Basketball), PGA (Golf) en Verizon (Telecommunicatie) voorspellen grote veranderingen in het gedrag van de fans, zo bleek. Natuurlijk zullen stadions gevuld blijven met liefhebbers. Toch zullen meer en meer mensen straks de mogelijkheid krijgen om zich vooral thuis in hun eigen woonkamer te vermaken met hun favoriete club of atleet door middel van XR- (Extended Reality), AR- (Augmented Reality), AI- (Artificial Intelligence), 3D-technologieen. 

Het virus heeft er al voor gezorgd dat in het afgelopen jaar veel is geëxperimenteerd met deze digitale ‘emerging’ technieken om op zo’n manier fans op een andere wijze te betrekken bij de prestaties en verrichtingen van hun favorieten.

Zo vertelde Scott Stanchak, vice-president emerging technology van de National Basketball Association dat de competitie die ze vorig jaar in de bubbel in Florida hebben afgewerkt buitengewoon succesvol is verlopen door de toeschouwers op grote schermen de wedstrijden te laten meebeleven. ‘De spelers voelden de passie van de fans thuis. Schreeuwen vanuit je huiskamer’, zei Scott. En: ’Vijfennegentig procent van de fans zijn nog nooit in een NBA-Sportsarena geweest. Nu was dat dus honderd procent en toch was de beleving niet minder. COVID-19 heeft deze ontwikkeling enorm gestimuleerd.’

Het gaat niet alleen om een andere manier van aanwezig zijn. Door de nieuwe digitale virtual reality aanpak zijn organisaties, zoals de NBA, in staat om hun fans op virtuele plekken in het stadion te laten plaatsnemen waar ze in werkelijkheid nooit terecht komen. Zoals bijvoorbeeld in de kleedkamer of aan de rand van het veld. Allemaal heel interessante ontwikkelingen die bovendien voor aantrekkelijke nieuwe businessmodellen zorgen.

De fan betrokkenheid wordt ook vergroot door spelsituaties op verschillende manieren te laten zien, voorzien van relevante data die je in beeld of op een begeleidende app kunt zien. Eindeloze mogelijkheden en aantrekkelijke informatie waarover je live in het stadion niet of veel moeilijker kunt beschikken.

De ontwikkeling van het snelle 5G-netwerk zorgt ook voor een boost in alle mogelijkheden om liefhebbers nog sneller van de juiste gestreamde informatie te voorzien. Niko Chauls van Verizon had daar een mooie term voor bedacht in deze interessante sessie: ‘Pixel Perfect.’

Op deze manier wordt toch in rap tempo een nieuw medium ontwikkeld, waar we nu en vooral in de toekomst veel mee te maken zullen krijgen. Op afstand kunnen we toch aanwezig zijn in een sportstadion en het evenement beleven zoals dat niet eerder kon.

Voor Tokyo misschien allemaal nog net wat te vroeg, maar deze discussie maakte mij nog eens duidelijk dat COVID-19 ook ontwikkelingen in gang heeft gezet waar we anders wellicht nog lange tijd op hadden moeten wachten.



Ik weet nu hoe je Buttigieg uitspreekt

Door Suzanne Unck

Anyway: ik was bij de keynote van Pete Buttigieg (boe-te-dzjedzj). De democratische presidentskandidaat die tot voor kort burgemeester was van een stadje in Indiana. Nog maar 38 jaar oud en openlijk in een homoseksuele relatie. Hij trok zich terug ten gunste van Bernie Sanders en is nu minister van Transport in kabinet Biden. In de keynote sprak hij uitgebreid over zijn visie op transport in de Verenigde Staten. Het bood een mooi inkijkje in de 'car centered' cultuur in de VS.

Een tijd geleden las ik het boek 'Amerikanen lopen niet' van Arjen van Veelen. En dat klopt: de infrastructuur is niet ingericht op voetgangers of fietsers. Kort ging het daarover in het verhaal van Buttigieg. Maar meer werd er door de interviewer van MSNBC ingezoomd op zijn vernieuwende visie, LGBT+ achtergrond en hoe openbaar vervoer kan zorgen voor kansengelijkheid (equity). Ook in de chat was er een levendige discussie. Of er rotondes moesten komen en dat de treinverbindingen in Europa toch zoveel beter zijn dan in de VS. Eén vrouw meldde dat ze dagelijks naar haar werk fietst. 

Verder had de conversatie weinig diepgang. Ik was vooral positief verrast door de progressieve visie en uitspraken van deze minister. En ben benieuwd of de hoop van één van de aanwezigen in de chat uitkomt: Harris-Buttigieg 2024?